Odak Metin: Freud (1915): Savaş ve Ölüm Zamanları Üzerine Düşünceler (Thoughts for the Times on War and Death)

Yürütücü: Baran Gürsel

Eleştirel Sunum:

İlker Özyıldırım

Yayınlanışının 100. Yılında Freud’un “Savaş ve Ölüm Zamanları Üzerine Düşünceler”i Üstüne Savaş ve Ölüm Zamanlarında Yeniden Düşünmek

Özet: 2000 yılı Düşlerin Yorumu’nun yayınlanışının yüzüncü yılı olması dolayısıyla psikanalizin de yüzüncü yılı olarak ele alındı;psikanaliz üzerine çeşitli değerlendirilmeler yapıldı, etkinlikler düzenlendi, yazılar yazıldı ve özel sayılar çıkarıldı. Ama hepimizin bildiği gibi psikanaliz bir kurucu metin olarak Düşlerin Yorumu ile kalmadı; yeni eserlerle sürekli gelişti, derinleşti, yerleşti, farklılaştı.. İşte bir süredir içinde olduğumuz her yıl tüm bunları sağlayan birçok Freud eserinin de yüzüncü yılı. Biz işte bu asırlık dönümde olan makalelere odaklanma, onları bir kez daha okuma, üstünde çalışma ve harekete geçen düşünce ve çağrışımlarımızı birlikte paylaşma arzusundayız; her yıl buluşmalarımızdan birinde yüzüncü yıldönümünde olan bir Freud metnini odak yapmayı planlamaktayız.

Freud 1915 yılında birçok önemli eserini yayınladı. ‘Bilinçdışı’, ‘Bastırma’, ‘Dürtüler ve Dönüşümleri’ gibi temel metapsikolojik eserler yanında aktarım ve psikanalitik teknik üzerine önemli metinlerinden biri olan ‘Aktarım Aşkı Üzerine’ ile ‘Hastalığın Psikanalitik Teorisi ile Karşıt Giden Bir Paranoya Olgusu’ makaleleri aynı yıl içinde basıldı. Biz bu buluşmada psikanaliz içinde belirleyici yerleri olan bu metinlere göre görece daha ‘görünmez’ kalan bir Freud 1915 metnine, ‘Savaş ve Ölüm Zamanları Üzerine Düşünceler’e odaklanmayı istedik. Hem diğer eserlerine kıyasla görece kenarda kalmış ve fazla okunmamış/atıf yapılmamış bir metin olması nedeniyle biraz dikkatleri üzerine çekmek gerektiğini; hem de savaş ve ölümlerin yaşandığı zamanların içinden geçtiğimizi düşünerek bu makale üzerine çalışmayı tercih ettik. Buluşmamızda adı geçen metin eleştirel olarak ayrıntılı biçimde ele alınmaya; ‘görünür içeriği’ yanında/ötesinde, olabildiğince, olası (metnin) ‘bilinçöncesi potansiyelleri’ ile birlikte okunmaya çalışılacak; güncel psikanalitik ve sosyal teori yazını ile birlikte değerlendirilmeye çalışılacaktır. Umarız burada başlayan bu çalışma önümüzdeki yıllarda diğer Freud metinleri için daha ayrıntılandırılmış olarak sürer.

Psikoterapi ve psikanaliz teori ve kliniğine yönelik yakın zamanlarda Türkçe olarak yayınlanmış (telif veya çeviri) çeşitli makaleler üzerinden alanımızdaki güncel gerilim ve tartışmaları merkeze alan etkinliklerimize devam ediyoruz. Dönem başında belirlenen ve programda duyurulan yayınlara/metinlere odaklanılarak (mümkünse metnin yazarının/çevirmeninin eşliğinde) eleştirel sunumlar yapılacak; ardından yayın ve sunum içeriği katılımcılarla birlikte ayrıntılı olarak tartışılacaktır. Amacımız hem kritik bazı yayınların okunması ve ‘duyulmasına’, zihnimizde canlanan ‘okuma’ pratiğinin doğrudan paylaşımına; hem de açık, canlı, ciddi, yakın, vb. eleştirel bir düşünce ve tartışma ortamının birlikte yaratılmasına katkı sağlamaktır. Sadece kitap ve dergi sayfalarında yazılı kalan metinler yerine ortaya konulan görüşlerin birlikte okunduğu, karşı tezlerin duyulduğu, metin ve katılımcılarla o anda “bakışımlı” bir etkileşimsel alanın yaratılmasına çalışılacaktır. 2015-2016 döneminin programı tamamlanmıştır; ama yukarıdaki amaç, ilke ve hedefleri gözeterek ileriki dönemlerde bu buluşmalarda söz almak isteyen meslektaşlarımızın, üstüne eleştirel bildiri sunmayı arzuladıkları metnin künyesi ile bahsedilen metin üzerine soru ve görüşlerinin özetini ekleyerek bizimle iletişime geçmelerini rica ederiz.