Halk İçin Psikoterapi: İlerici Bir Psikanalize Doğru

Yazarlar: Lewis Aron & Karen Starr
Çevirmen: Elif Okan Gezmiş
Yayınevi: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları

Aron ve Starr, bu kitapta adeta psikanalizin psikanalizi gibi devasa bir işe soyunuyorlar. Psikanalizin halen belli bir entelektüel ve klinik bir canlılık taşımasına rağmen, hitap ve hizmet ettiği toplum kesimleri açısından bakıldığında kendisini oldukça dar elit kesimlerle sınırlandırmış olduğunu ve bu durumun da psikanaliz için ciddi bir bunalım anlamına geldiğini, Freud ve Ferenczi gibi kurucu babaların psikanalizi “halk için psikoterapi” haline getirme vizyonundan alabildiğine uzaklaşılmış olduğunu tespit ederek başlıyorlar analizlerine. Bu tespit üzerine baştan sona açık ettikleri temel dertleri ise psikanalizi “ilerici ve hümanist” bir eksene oturtmak için teorik bir katkıda bulunmak. Bu anlamda Aron ve Starr’ın kitabı, çok daha geniş toplum kesimlerinin psikanalizden faydalanabilmesini hedefleyen ilerici ve hümanist bir psikanaliz hareketinin kapsamlı bir manifestosu olarak görülebilir.

Murat Paker

Psikanaliz kendini psikoterapiden farklı olarak olarak tanımlama noktasına nasıl geldi? Irkçılık, homofobi, kadın düşmanlığı ve anti-semitizm, psikoterapi ve psikanalizin yaratılmasında nasıl bir araya geldiler? Psikanaliz psikoterapi midir?  Psikanaliz bir “Yahudi bilimi” midir?

Psikanalizin ilerici ve hümanist kökenlerinden esinlenen Lewis Aron ve Karen Starr, Freud’un psikanalizin “halk için psikoterapi” olması gerektiğine yönelik çağrısının peşinden gidiyorlar. Psikanalizin kendisini her zaman nasıl bir “öteki”ne göre tanımladığına odaklanarak bir kültürel tarih sunuyorlar. Başlangıçta o öteki hipnoz ve telkindi; sonra psikoterapi oldu. Yazarlar, psikanaliz tarihinde yer etmiş, her biri hiyerarşik olarak tanımlanmış bir dizi ikili karşıtlığın izini sürüyorlar. Irkçılık, anti-semitizm, kadın düşmanlığı ve homofobinin yansımalarını takip ederek, psikanalizin, fallik erillik, içine girme, heteroseksüellik, özerklik ve kültürle bağlantı halinde, bağımlılık, dişil edilgenlik ve ilişkiselliği güçlendirdiği düşünülen telkin ve psikoterapiye karşıtlık üzerinden tanımlandığını gösteriyorlar. Aron ve Starr, Freud’un psikanalizi geniş ve esnek bir şekilde tanımlayan ilerici ufkuna dönüş yolunda öncülük ederek bu ikilikleri yapı-bozumuna uğratıp yeni bir çağ için onu yeniden canlandırıyorlar.

Halk İçin Psikoterapi, psikoterapistlerin, psikanalistlerin, klinik psikologların, psikiyatristlerin -ve onların danışanlarının- ve feminizm, kültürel çalışmalar, Yahudilik çalışmaları ile ilgilenenlerin okuması gereken bir kitap.

İçimizdeki Şiddet: Ruhsaldan Toplumsala Şiddet Görüngüleri

Derleyen: Fulya Algın Tokmak

Yayınevi: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları

İstanbul Psikanaliz Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Derneği (Psike İstanbul) tarafından düzenlenen “İçimizdeki Şiddet, İçinde Yaşadığımız Şiddet” başlıklı sempozyumdaki sunumların yazılı hale getirilmesi ile ortaya çıkan bu kitapta psikanalitik kuram ve uygulamalardan yola çıkarak şiddet ve ruhsallık ilişkisi hakkında farklı tartışmaları sanat, tarih ve güncel meseleler eşliğinde takip edeceksiniz.

Biliyoruz ki tekrarlayan travmalar ruhsallığın temsil etme ve ilişki kurma yetisine saldırır. Yalnızlaşmamak, kendiliğimizle ve birbirimizle bağlarımızı yitirmemek için düşünmeye, çalışmaya ve üretmeye devam etmemiz gerekiyor. Bedenlerimizde, günlük yaşantımızda hissettiğimiz ve geleceğimizi ipotek altına almaya çalışan şiddet karşısında ruhumuzu koruyabilmenin başka yolu yok. Seans odalarımız elle tutulur gerçeklikte bir dış dünya şiddeti ile çevrelenmişken psikanalistler olarak hem odanın içinde, hem dışarıda bir anlam bulma gayreti içindeyiz.
Pınar Limnili

Analitik çalışmada, analistin nefreti kapsama ve keşif kapasitesinin büyük önem arz ettiği kabul edilmektedir. Toplumdaki yıkıcılık ve bunun terörizm ve siyasi baskı edimlerindeki temsiliyeti göz önünde bulundurulduğunda, kapsayıcılık kuvvetlerinin neler olabileceğini araştırmak gerekir. İstikrarlı ve olgun bir demokrasinin önemli bir kapsayıcılık etkeni olduğu aşikârdır; ne var ki toplumun normal yapılarının ilkel durumlara indirgendiği şartlarda da bu kuvvetler makul olarak desteklenmelidir…
Nicholas Temple

W. Benjamin “tarihçi”nin anlatımı ile “gerçekleşmiş”in hatırlanması arasında bir fark gözetir. Tarihçilik anlatımı, geçmiş olayların, duygulanımlardan arındırılmış standart bir versiyonunu kurar. Buna zıt olarak gerçekleşmişin hatırlanması ise, susturulmuş ve muzafferler tarafından aklanmış olsa bile geçmişin duygusal bir biçimde geri gelmesidir. Mesafeli anlatımın belleği hâlihazırda var olan düşünme biçimlerini güçlendirmeye, âdeta onay dilenerek hizmet ederken, yeni fikir ancak ve ancak gerçekleşmişin hatırlanmasıyla doğabilir; böylece geçmişten gelen, sessiz ama konuyla ilişkili bir şey nihayet anlaşılırlık kazanır…
Irène Nigolian

İçindekiler

Derleyen ve Yazarlar

Derleyenin Önsözü

Giriş: Sempozyum Açılış Konuşması
Gülgün Alptekin

1 11 Eylül: Askeri Diktatörlük ve Psikotik Dönem – 1973
David Rosenfeld

2 Ailedeki Şiddetten Toplumsal Cinnete
Yavuz Erten

3 “Radyasyondan Koşarak Kaçmak”: Savaş ve Çocuk
Onur Saltuk Dönmez

4 Öteki Şiddet
Cüneyt Bilen

5 Kitabe-i Sengi Mezar
Şiddet ve Zorunlu Göçün Nesiller Arası İntikalini Efsaneler-Söylemler ve Yazılı Edebiyattaki İzlerinden Psikanalizin Düşüncesi ile Takip Etmek
Gökhan Oral

6 Yıkıcı İçsel Evreler: Depresyon, İntihar ve Cinayet
Nıcholas Temple

7 Kadına Şiddet Sorununa Queer Bir Yaklaşıma Doğru
Alev Özkazanç

8 Erkek Şiddetiyle Mücadelede Kadınların Güçlenmesi – Mor Çatı Deneyimi: Şiddeti Adlandırmak
Selime Büyükgöze

9 Cumartesi Anneleri: Şiddetin İnkârı Karşısında Yirmi Yıl
Melis Tanık Sivri

10 İnkârın Kimlik Şiddeti veya Herkesi Delirtme Çabası
Irène Nigolian

11 Resmi Tarih Yazımında “İnkârın Rafineleştirilmesi”ni Ruhsallık Terimleriyle Düşünmek
Nilüfer Erdem

12 İnkârın Kilden Ayaklarının ve Yalanın Betondan Temelinin Durumu: İnkâr ve Yalan Arasındaki İlişkiye Dair Bir Değerlendirme
Berdj Papazian

13 Hayati Olan Nedir? Şiddet Neyi Koruyor? Bedeni mi? Arzuyu mu?
Derya Kulu

14 Nesilden Nesile Aktarım
Gülgün Alptekin

15 Toplumsal Çatışmadan Bireysel Yokoluşa: Türkiye’de Kürtler
Ayla Yazıcı

16 İçinde Yaşadığımız Coğrafyanın Bir Niteliği: Ötekinin Karanlığında Özneyi Aramak
Sezai Halifeoğlu

17 Şiddetin Paradoksları
Zehra Eryörük

18 Şiddet İçeren Politikalara Karşı Psikanalistlerin Duruşu Nasıl Olmalıdır?
Aslı Day

19 Şiddet İçeren Devlet Politikalarına Karşı Psikanalistlerin Duruşu Nasıl Olmalıdır? Hanna Segal Örneği
Bella Habip

20 İçinde Yaşadığımız Şiddet: Suskunluk
Meltem Temiz

21 Şiddet ve Yaratıcı Sanat: Yaratmanın Şiddetine Karşılık Akıp Giden Zamanın Şiddeti
Leyla Tanoğlu

22 Birincil Düşlemlerdeki Şiddetin Louise Bourgeois’nın Eserlerinde İncelenmesi
Nayla de Coster

23 Sempozyum Kapanış Konuşması
Pınar Limnili

Dizin